Ақырзаманның белгілері эссе​

:

Ресей отаршылдығына қарсы зар заман ақындары шығармадарында “заманақыр” сөзі “ақырзаман” сөзіне синоним боп қолданылады. “Зар заман” ақындарының оның ішінде, Шортанбай ақынның шығармаларынан оның "қой үстіне бозторғай жұмыртқалаған" мамыражай заманды аңсап, заман ағысының кері кетіп бара жатқанына налуын байқауға болады. Оның "Зар заман" деген толғауында өткен заманның жақсылықтарын аңсау байқалады. Мұнда ақын заман азды, заң тозды, бұрынғы зорлар қор болды, қорлар зор болды, ұрпақ ата-анасын тыңдаудан қалды деп торығады. Шортанбай ақын елдің басына түскен нәубетті ақырзаманның келгеніне теңейді. Оның бұл жердегі ақырзаман дегені дүниені жойып жіберетін ғаламдық апат емес, отаршылық пен қанаудың аранына түскен ұлттың күйреуі мен тозаққа ұшырауы сипатындағы ақырзаман екенін көруге болады.