1918-1922 жылдардағы жыланқысыр аштық. 1930-1933 жылдардағы коллективизация, қолдан жасалған этноцид… Екінші дүниежүзілік соғыс құрбандары. 1937 жылғы Қазақстанға жер аударылған корейлерден басталған, тұтас халықтарды зорлық-зомбылықпен көшіру науқаны. Айта берсе, таусылмайды. Бұл жыл халықтық жалпы келісім мен «қызыл қырғын» атанған саяси репрессия құрбандарына арналған жыл болды. Сол жылы Қазақстан бірінші рет 31 мамырда саяси қуғын-сүргін құрбандарын еске алу күнін атап өтті.